واکاوی پیوند میان نوسان شمالگان و رخداد بارش در ایران

در این پژوهش برای واکاوی نقش نوسان شمالگان در فراوانی روزهای همراه با رخداد بارش در ایران از داده‏های روزانة بارش GPCC، داده‏های روزانة نوسان شمالگان از مرکز پیش‏بینی آب و هوایی نوا و داده‏های ارتفاع ژئوپتانسیل 700 هکتوپاسکال از پایگاه داده‏های مرکز ملی پیش‏بینی محیطی- مرکز ملی پژوهش‏های جوی طی بازة زمانی 1367-1391 استفاده شد. نخست، برای بررسی نقش نوسان شمالگان بر روی فراوانی رخداد بارش، از آمارة خی‌دو و سپس از آزمون همبستگی تأخیری برای یافتن بیشترین همبستگی میان این دو پارامتر استفاده شد. با استفاده از تأخیر زمانی، فراوانی روزهای همراه بارش‏ از آبان تا اردیبهشت هنگام برقراری نمایة مثبت و منفی نوسان شمالگان بررسی شد. نتایج نشان داد که احتمال رخداد بارش هنگام نمایة مثبت شمالگان بیشترین است. نقشه‏های میانگین ارتفاع تراز 700 هکتوپاسکال هنگام برقراری نمایة مثبت شمالگان نشان می‏دهد که شیو شدید فشار در شرق اقیانوس اطلس حاصل کاهش شدید فشار کم‏فشار قطبی و افزایش گسترة نصف‏النهاری پُرفشار جنب‏حاره در حوالی نصف‏النهار گرینویچ به طرف عرض‏های بالاتر سبب می‏شود تا ناوة کم‏عمقی بر روی شرق دریای مدیترانه به‏وجود ‏آید که همراه جریانات شمال‏سو شرایط پویشی برای ایجاد سامانة کم‏فشار شرق دریای مدیترانه به‏وجود می‏‏آورد.